2001: A Space Odyssey, 8½, The Sound of Music, La Jetée en The Graduate: wat hebben deze films met elkaar gemeen? Allemaal komen ze uit de jaren ’60 én allemaal keek ik ze deze maand pas voor het eerst. Ook vaak afkomstig uit de ‘Criterion Collection’, maar wat dat is, wist ik niet. Tot nu.

Het is wel wat extreem om na vijf films te zeggen dat je toegewijd bent aan een specifiek tijdperk. Maar ik heb wel degelijk interesse in de zestiger jaren films. Juist omdat het voor mij een onbekende periode is, maar desondanks enorm interessant. Toen ik besloot hierop te focussen, kwam ik er pas achter hoe weinig titels ik uit die tijd had gezien – of überhaupt kende.

Een week in de sixties en ik ben zowat een hippie geworden. Oprecht ben ik enorm enthousiast over dit tijdperk. Wanneer je voor een (korte) periode je focust op films uit een oude periode, begin je er aan te wennen en kun je na een tijdje zelfs de films aan die anders heel vervreemd aanvoelden. Fijn dat ik al deze films nu nog kan bekijken.

De herstellers

The Criterion Collection heb ik daarvoor te bedanken. Zij brengen al sinds 1984 oude films en indiefilms uit in de best mogelijke kwaliteit, speciaal voor filmfans. De eerste films die zij uitbrachten zijn Citizen Kane (1941) en King Kong (1933), op basis van de negatieven uit de nationale bibliotheek van Amerika.

De Criterion films kwamen uit op Laserdisc, de spirituele voorloper van de dvd. In 1998 begonnen ze met het uitbrengen van dvd versies, om een jaar later met de Laserdiscs te stoppen. Er zijn in totaal 384 films op Laserdisc door Criterion uitgebracht. Dvd’s en blu-rays gaan nog steeds door; de oudste film is 1921’s The Phantom Carriage en de nieuwste op dit moment 2016’s Cameraperson.

Ik heb eens even in de lijst lopen tellen; op dvd/blu-ray zijn er ongeveer 200 films uit de jaren’60 door Criterion uitgebracht. Drie daarvan heb ik deze maand gezien.

In Nederland

En door FilmStruck hoef je om deze classics en indie’s te bekijken niet eens een schijfje in huis te halen. Voor maar $10,99 per maand heb je toegang tot honderden films die wekelijks worden geüpdatet. Alleen… moet je ervoor in de Verenigde Staten wonen. En als ik House of Cards of simpelweg het nieuws volg, weet ik dat ik daar liever niet wil wonen.

Gelukkig hebben we dan nog wel het YouTube kanaal van Criterion, om van een afstand nog een beetje te kunnen genieten van de honderden films die zij hebben herstelt en uitgebracht. Als ik nu aan het begin van een klassieker het intro van de Criterion Collection voorbij zie komen, zit ik er met gemixte gevoelens. Blij omdat de film weer in ere is herstelt; verdrietig omdat ik er in Nederland niet net zoveel van kan genieten.

Tijdens mijn research kwam ik erachter dat Criterion letterboxing populair heeft gemaakt. Wat dat precies is, ga ik uitleggen in het tweede deel van dit drieluik.

Meer over de jaren ’60? Lees mijn verhaal over de economische crisis van de filmindustrie.

Zie voor mijn filmrecensies, waaronder die van films uit de jaren ’60, op Letterboxd.